SỐNG MỘT MÌNH NHƯ CON TÊ NGƯU

  " Độc cư " hay 'Sống Một Mình' là lời khuyên chân tình của đức Phật qua bài kinh "Con Tê Ngưu Một Sừng". Đó là bí quyết xả tâm rốt ráo nhất và là một bí quyết của Thiền Định mà đức Phật đã để lại cho loài người qua "42 bài kệ con tê ngưu một sừng" sâu sắc giúp cho người tu theo đạo Phật hiểu rõ tâm mình đã buông xả sạch hay chưa?

Đây là bài kinh có giá trị thiết thực như một quyển cẩm nang giúp cho hành giả biết cần phải buông xả cái gì để có thể chứng đạo ngay trong hiện tại đối với những người có ý chí kiên cường sắt đá, dám từ bỏ mọi dục lạc và ác pháp trên thế gian này.

Đạo Phật chỉ ngồi chơi MỘT MÌNH từ ngày này sang ngày khác, từ tháng này sang tháng khác, nhưng lúc nào cũng làm chủ thân tâm mình, thân tâm mình không sai bảo mình được, đó là mình đã tu chứng đạo.

Cho nên ngồi chơi nhưng lúc nào cũng sáng suốt thấy từng tâm niệm khởi của mình. Những niệm ác, niệm dục đến hay đi tâm vẫn thản nhiên, không bị động hay bị lôi cuốn. Người tu hành theo Phật giáo mà giữ gìn tâm được như vậy thì đó là TÂM BẤT ĐỘNG, THANH THẢN, AN LẠC VÀ VÔ SỰ. TÂM BẤT ĐỘNG, THANH THẢN, AN LẠC VÀ VÔ SỰ là chân lý giải thoát của Phật giáo. Vậy quý vị tu theo Phật giáo đâu phải tu tập khó khăn gì, chỉ biết sống ngay với tâm này là chứng đạo. Chứng đạo của Phật giáo rất đơn giản như vậy, thế mà mọi người cứ nghĩ rằng chứng đạo của Phật là cao siêu, vi diệu, thần thông, biến hóa, tàng hình hay kêu mây, gọi gió, làm mưa, làm bão, có khi làm cho trời sập, đất sụp v.v..

Đó là sự tưởng tượng của quý vị, tu hành theo Phật giáo mà có thần thông như vậy thì có ích gì cho bản thân. Vì thế quý vị phải hiểu người tu theo Phật giáo là làm chủ thân tâm này, ví như có người chửi mắng, nói xấu hay nói oan ức một điều gì thì tâm vẫn thản nhiên không buồn phiền, không giận hờn, oán ghét, thù hận v.v.. Cũng như khi thân bệnh tật đau nhức khổ sở mà tâm vẫn thản nhiên không lo lắng, không sợ đau nhức gì cả. Trước mọi cảnh lúc nào tâm cũng BẤT ĐỘNG, THANH THẢN, AN VUI VÀ VÔ SỰ không hề biết sợ hãi, lo lắng; không hề nghĩ thân bệnh đau là quan trọng, là sẽ chết mất v.v..

Điều quan trọng của người tu theo Phật giáo chỉ là TÂM BẤT ĐỘNG, THANH THẢN, AN LẠC, nếu để mất TÂM BẤT ĐỘNG, THANH THẢN, AN LẠC thì được xem là người chiến bại trong MẶT TRẬN SINH TỬ LUÂN HỒI, còn ngược lại giữ gìn TÂM BẤT ĐỘNG, THANH THẢN, AN LẠC không mất thì đó là người dũng sĩ chiến thắng GIẶC SINH TỬ, LUÂN HỒI.

Sách ebook "Sống một mình như con tê ngưu" của thầy Thích Thông Lạc trình bày giải thích rõ ràng về từng bài kệ con tê ngưu một sừng có thể download từ web của Tu viện Chơn Như theo địa chỉ tuvienchonnhu.net "Sống Một Mình Như Con Tê Ngưu"  

Hoặc nghe audio "Lời mở đầu giới thiệu và tóm tắt "42 bài kệ con tê ngưu một sừng" được download tại đây. 

1. Ðối với các hữu tình,
Từ bỏ gậy và trượng,
Chớ làm hại chúng sinh

Trong chúng hữu tình ấy.
Đừng thương nhớ vật gì

Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

2.  Con cái còn không nhớ

Nói gì đến bạn bè

Hãy sống riêng một mình

Như tê ngưu một sừng

     

3.     Do thân cận giao thiệp,
Thân ái từ đấy sanh,
Tùy thuận theo thân ái,
Khổ này mới nảy sanh.
Nhìn thấy những nguy hại,
Do thân ái sanh khởi,
Hãy sống riêng một mình,
Như tê ngưu một sừng.

4.     Do lòng từ thương mến,
Ðối bạn bè thân hữu,
Chuyện tu hành bỏ quên,
Tâm tư bị ràng buộc,
Do thấy sợ hãi này,
Trong giao du mật thiết,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

5.     Ai nhớ nghĩ chờ mong,
Ðối với con và vợ,
Người ấy bị buộc ràng,
Như cành tre rậm rạp,
Còn các ngọn tre cao,
Nào có gì buộc ràng,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

6.     Như nai trong núi rừng,
Không gì bị trói buộc,
Muốn đi đâu nó đi,

Ðể tìm kiếm thức ăn.
Như các bậc Hiền trí,
Thấy tự do giải thoát,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

7.     Giữa bạn bè thân hữu,
Bị gọi lên gọi xuống,
Tại chỗ ở trú xứ,
Hay trên đường bộ hành.
Muốn tự do giải thoát,
Không có gì tham luyến,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

8.     Giữ bạn bè thân hữu,
Ưa thích, vui cười đùa,
Ðối với con, với cháu,
Ái luyến thật buồn thay,
Phải nhàm chán hệ lụy,
Với những ai thân ái,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

9.     Khắp cả bốn phương trời,
Không sân hận với ai,
Tự mình biết vừa đủ,
Chẳn tham muốn vật gì

(Với vật này vật khác)
Vững chịu các hiểm nguy,
Không run sợ dao động,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

10.                        Người xuất gia tu hành,
Chung sống thật khó khăn,
Cũng như các gia chủ,
Cùng sống chung gia đình,
Hãy sống vô tư lự,
Giữa con cháu người dưng,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

11.                        Từ bỏ để một bên,
Mọi hiện tượng gia đình,
Như loại cây san hô,
Tước bỏ mọi lá cây,
Bậc tu hành cắt đứt,
Mọi trói buộc gia đình.
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

12.                        Nếu tìm được bạn lành,
Thận trọng và sáng suốt,
Bạn đồng hành chung sống,
Bạn thiện trú hiền trí.
Cùng nhau đồng nhiếp phục,
Tất cả mọi hiểm nạn,

 Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

13.                        Nếu không được bạn lành,
Thận trọng và sáng suốt,
Cũng đừng sống với họ

Họ chẳng phải hiền trí

Hãy như vua từ bỏ,
Ðất nước bị bại vong,

Hãy sống như voi chúa

Một mình trong rừng sâu
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

14.                        Thật chúng ta tán thán,
Những bằng hữu chu toàn,
Bậc hơn ta, bằng ta,
Ta nên gần thân cận.
Nếu không gặp bạn này.
Thì ta phải cố gắng

Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

15.                        Thấy đồ trang sức vàng,
Lấp lánh và sáng chói,
Ðược người thợ kim hoàn,
Khéo làm, khéo tay làm,
Đối với những vật này

Nguy hiểm tự hại thân

Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

16.                        Như vậy nếu ta cùng
Với một người thứ hai,
Tranh luận cãi vã nhau,
Sân hận, gây hấn nhau,
Nhìn thấy trong tương lai,
Sợ hãi hiểm nguy này,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

17.                        Các dục thật mỹ miều,
Ngọt thơm và đẹp ý,
Mọi hình sắc, phi sắc,
Làm mê loạn tâm tư,
Thấy sự nguy hiểm này,
Trong các dục trưởng dưỡng,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

18.                        Ðây là một mụn nhọt,
Và cũng là tai họa,
Mũi tên là tật bệnh,
Là sợ hãi cho ta,
Thấy sự nguy hiểm này,
Do các dục trưởng dưỡng,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

19.                        Lạnh lẽo và nóng bức,
Ðói bụng và khát nước,
Gió thổi, ánh mặt trời.
Muỗi mòng và rắn rết.
Tất cả xúc chạm này,
Chịu đựng hãy vượt qua,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

20.                        Như con voi to lớn,
Từ bỏ cả bầy đàn,
Thân thể được sanh ra,
To lớn như tảng đá,
Tùy theo sự thích thú,
Sống tại chỗ rừng núi,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

21.                        Ai ưa thích hội chúng,
Người ấy khó tu tập

Làm sao chứng Niết Bàn

Giải trừ các cảm thọ

Cân nhắc lời giảng dạy

Từ bỏ nơi đông đảo
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

22.                        Muốn giải thoát vượt khỏi,
Các tri kiến hý luận,
hãy quyết định độc cư

Chứng đắc được con đường.
Nơi đây trí tuệ sanh,
Không cần nhờ người khác,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

23.                        Không tham không lừa đảo,
Không khát vọng, gièm pha,
Mọi si mê ác trược,
Ðược gạn sạch quét sạch.
Trong tất cả các pháp,
Không tham ác ước mong,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

24.                        Với bạn bè độc ác,
Hãy từ bỏ lánh xa,
Kẻ không thấy mục đích,
Quen nếp sống thế gian,
Chớ tự mình thân cận,
Kẻ đam mê phóng dật,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

25.                        Bậc nghe nhiều trì pháp,
Hãy gần gũi người ấy,
Người ấy tâm rộng lớn,
Thông minh và biện tài,
Biết điều không nên làm,
Thường nhiếp phục nghi hoặc,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

26.                        Mọi du hí vui đùa,
Và dục lạc thế gian ,
Không trang điểm làm đẹp,
Không ước vọng mong cầu,
Từ bỏ mọi hào nhoáng,
Nói lên lời chân thật,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

27.                        Với con và với vợ,
Với cha và với mẹ,
Tài sản cùng lúa gạo,
Bà con là trói buộc,
Hãy từ bỏ buộc ràng,
Các dục vọng như vậy,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

28.                        Tất cả là trói buộc,

Ở trong thế gian này
Lạc thú thật nhỏ bé,
Vị ngọt thật ít oi,
Khổ đau lại nhiều hơn,
Chúng đều là câu móc,
Người tu biết như vậy,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

29.                        Hãy chặt đứt, bẻ gãy,
Các kiết sử trói buộc,
Như các loài thủy tộc,
Phá hoại các mạng lưới.
Như lửa đã cháy xong,
Không còn trở lui lại,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

30.                        Với mắt cúi nhìn xuống,
Chân đi không lưu luyến,
Các căn được hộ trì,
Tâm ý khéo chế ngự.
Không đầy ứ, rỉ chảy,
Không cháy đỏ bừng lên,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

31.                        Hãy trút bỏ để lại,
Các biểu tượng thế gian,
Như loại cây san hô,
Loại bỏ các nhành lá.
Rồi đắp áo cà sa,
Ra khỏi nhà thế tục,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

32.                        Không tham đắm vật chất,
Không tham, không tạo tác,
Không nhờ ai nuôi dưỡng,
Chỉ khất thực từng nhà.
Ðối với mọi gia đình,
Tâm không bị trói buộc,

Người tu cần phải biết
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

33.                        Từ bỏ năm triền cái
Che đậy trói buộc tâm,
Ðối với mọi kiết sử,
Hãy trừ khử, dứt sạch,
Không y cứ nương tựa,
Chặt đứt Si (ái) sân hận,

Người tu cần phải biết
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

34.                        Hãy xoay lưng trở lại
Ðối với lạc và khổ,
Cả đối với hỷ ưu,
Ðược cảm thọ từ trước,
Hãy chứng cho được xả,
Giữ tâm an thanh tịnh;
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

35.                        Tinh cần và tinh tấn,
Ðạt được lý chân đế,
Tâm không còn thụ động,
Không còn có biếng nhác,
Kiên trì trong cố gắng,
Dõng lực được sanh khởi,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

36.                        Không từ bỏ độc cư,
Không viễn ly thiền định,
Thường thường sống hành trì,
Tùy pháp trong các pháp.
Chơn chánh nhận thức rõ,
Nguy hiểm trong sanh hữu,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

37.                        Mong cầu đoạn diệt ác (ái)
Sống hạnh không phóng dật,
Không đần độn câm ngọng,
Nghe nhiều, giữ chánh niệm.
Các pháp được quán xét,
Quyết định, chánh tinh cần.
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

38.                        Như sư tử, không động,
An tịnh giữa các tiếng,
Như gió không vướng mắc,
Khi thổi qua màng lưới.
Như hoa sen không dính,
Không bị nước thấm ướt,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

39.                        Giống như con sư tử,
Với quai hàm hùng mạnh,
Bậc chúa của loài thú,
Sống chinh phục chế ngự.
Thường sống các trú xứ,
Nhàn tịnh và xa vắng,

Người tu sĩ cần biết
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

40.                        Từ tâm, sống trú xả,
Bi tâm, hạnh giải thoát,
Sống hành trì đúng pháp,
Hỷ tâm, cho đúng thời

Không chống đối và chạm,
Với một ai ở đời.
Ấy là tâm xả sạch

Các pháp trong thế gian

Chỉ có người tu sĩ

Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

41.                        Ðoạn tận lòng tham ái,
Sân hận và si mê,
Chặt đứt và cắt đoạn,
Các kiết sử lớn nhỏ
Không có gì sợ hãi,
Khi mạng sống gần chung,

Chỉ giữ gìn cho trọn
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.

42.                        Có những bạn vì lợi,
Thân cận và chung sống,
Những bạn không mưu lợi,

Nay khó tìm ở đời
Người sáng suốt cứu mình

Không phải cứu mọi người

Trong lúc còn đang tu

Không phải người trong sạch,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.